Αγύναιοι και Άγυνοι

Έτσι χαρακτηρίζονται όλες εκείνες οι αιρέσεις, που κύριο γνώρισμά τους ήταν η απέχθεια προς το γυναικείο φύλο και η αποφυγή κάθε επαφής με αυτό. Η κακοδοξία αυτή προερχόταν από την πίστη ότι η σάρκα είναι η πηγή κάθε κακού. Οι Α. δεν απέφευγαν μόνο τις γυναίκες αλλά δεν έτρωγαν και κρέας. Α. ήταν οι Εγκρατίτες, οι Μανιχαίοι, οι Ευσταθιανοί και οι Παυλικιανοί. Οι δοξασίες τους καταδικάστηκαν από τη Σύνοδο της Γάγγρας (τέλη 4ου αι.) και από την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο (691). Παρά την καταδίκη, οι ιδέες αυτές διατηρήθηκαν στην Ανατολή έως τον 9o αι. και επανεμφανίστηκαν στη Δύση κατά τον 12o αι. μεταξύ των Καθαρών και των Βαλδίων.